Afgelopen week was ik aanwezig bij een Webinar van het ingenieursbureau Movares, waar ik sinds dit jaar werk als adviseur Duurzaamheid & Circulariteit. Het ging over klimaat en infrastructuur. Experts van Deltares, PBL, Ministerie I&W, Movares en Peter Kuipers Munneke – de welbekende meteoroloog werkzaam bij de NOS – waren de sprekers.
Op een gegeven moment kwamen de ‘tipping points’ ter sprake.
- Het versneld afsmelten van de grote ijskappen op Antarctica en Groenland en
- Het vrijkomen van grote hoeveelheden methaan op de bodem van de noordelijke IJszee.
Beide processen vormen belangrijke kantelpunten waar het om klimaat gaat. Eenmaal op gang zullen ze het aardsysteem dramatisch beïnvloeden en dan is er helaas geen weg meer terug. Het verloop is wetenschappelijk goed te voorspellen. Je zou dus zeggen: ‘Aan de slag en voorkomen!’
Was dat maar waar. Al sinds 1990 praten we met elkaar over klimaatakkoorden en inmiddels gaat het gesprek over doelstelling die in praktijk allang achterhaald blijken te zijn. Laat staan dat we toekomen aan de uitvoering, terwijl je maar je neus buiten de deur hoeft te steken om te begrijpen dat er iets goed mis aan het gaan is.
De remmende factor
Kijk bijvoorbeeld eens naar die hele discussie rond de Regionale Energie Strategie (RES). We discussiëren al meer dan twee jaar met 30 regio’s en 352 gemeentes over waar we op welke manier met elkaar duurzame manier energie willen opwekken. Duizenden gemeenteraadsleden, honderdduizenden inwoners, provincies, waterschappen, natuurorganisaties, woningstichtingen etc. etc. En we polderen maar door. Of misschien is modderen hier een beter woord.
Ook onze gemeenteraad buigt zich deze week over de RES. Een rits aan moties en amendementen en de grootste partij van Nederland wil het liefst de hele besluitvorming voor het gemak maar even uitstellen.
Ik vraag me oprecht af of we bij de grootste opgaven sinds mensenheugenis wel gezellig met elkaar moeten gaan zitten babbelen tot dat het te laat is. Is daadkracht en doorpakken hier niet beter op zijn plaats. Het gaat ten slotte om een van onze primaire behoeftes ‘schone energie’.
Dat wil natuurlijk niet zeggen dat we alle inspraak, bezwaar en beroepsprocedures maar aan de boom moeten hangen. Integendeel. De rechtsbescherming is een van onze grootste verworvenheden en je zult maar een windmolen in je tuin krijgen. Toch, nog twee jaar gezellig door beppen met elkaar en de gevolgen van de CO2-uitstoot zijn niet meer te overzien.
Het gevaar zit hem niet in de tipping points zelf, maar in het besluiteloos afgezwakt beleid van de politiek. We kunnen blijven praten tot het geen zin meer heeft. Dijken verhogen wanneer het water er al overheen klotst, groen aanleggen wanneer het land is verdroogd. Maar we zullen toch echt bij de bron van het probleem moeten beginnen: CO2-reductie. Niet nu, niet over 2 jaar maar gisteren.
Twee jaar en 18 moties verder en we hebben in Bodegraven-Reeuwijk alleen nog maar een tekening met afgezwakte opties van hernieuwbare energieopwekking op tafel liggen.
Stop met polderen, bepaal de route en ga over tot uitvoering, want niets doen is allang geen optie meer.
